Fotoğraf ve Sanat
Yolculuğunuza Öneriler
Sanat için geçerli temel bilgiler, her sanat dalında esas alınmalıdır. Bilgi yetersizliğini veya eksikliğini doldurabilecek bir öge yoktur. Yaşamsal her alanda yapılacak her tür yolculuğun temel gereksinimi bilgidir. Tüm zamanlarda üretilmiş tüm sanat disiplinlerinin değer olmuş yapıtlarını çok iyi çalışmak, içlerine girerek sanatçının hayal gücünü hissetmek, bu konudaki eleştirel dökümanlara ulaşmak ve öznel sanat altyapısını oluşturabilmek her sanatçının hedefi olmalıdır.
1. Düşün.
Doğru, iyi ve güzel olana ulaşmak için yaşanılacak en önemli aşama düşünmektir. Düşüncelerimizle yaşamı anlayabilir, yaşamın tüm boyutlarını ve gereklerini hissedebilir ve ruhsal yapımızın bizi yönelttiği güzellikleri ve derinlikleri yaşayabiliriz. Sanat, yaşanabilecek nitelikli tüm güzelliklerin ta kendisidir. Sanata atılacak ilk adımın temeli de düşünmek olmalıdır. Neyi, niçin ve nasıl yapacağınızı, nereye yöneleceğinizi iyice düşünmeli ve kendi ruhsal gereksinimlerinizi doğru analiz ederek doğru kararlar vermelisiniz.
2. Araştır.
Hangi sanat dalında, hangi sanat disiplininde yol almak istiyorsanız, hedefinizi doğru belirlemek için o güne kadar oluşmuş sanat altyapınızın ışığında, yönelmek istediğiniz sanat dalının gerçekçi ve objektif araştırmasını yapmalısınız. Yeterince düşünmeden ve araştırmadan, popüler konuların ya da çevrenizin etkisinde kalarak, boşuna zaman ve para harcamak durumunda kalabilirsiniz. Kendinizi en iyi siz tanırsınız, gerçekçi olunuz. İlgi duyduğunuz sanat dalını araştırınız, kendi ruhsal yapınıza uyumunu değerlendiriniz ve gerek duyarsanız sanatçıların düşüncelerini alınız.
3. Oku.
Yaptığınız araştırmalar sonucunda, size en yakın ve en sıcak gelen, haz ve heyecan veren bir sanat dalına yöneldiğinizde, yapmanız gereken, o sanat dalında gözlemler, incelemeler, araştırmalar ve okumalar yapmak, öğrenmek ve kendinizi yetiştirmektir. Bu süreç, tümüyle bireyin altyapısı, yetenekleri ve anlama-kavrama gücüne bağlı olduğu için, farklı gereklilikler yaratabilir. Kimisi sadece kendi çabalarıyla konuyu öğrenebilirken, kimisi de özel kurslardan, seminerlerden, eğitimlerden geçmek durumunda kalabilir. Katılacağınız kurs ve seminerlerin doğru adres olmalarını iyice araştırınız; kalitesinden ve yeterliğinden emin olunuz. Yeteneklerinizi ve altyapı gerçeğinizi bilmeli ve buna göre kendinizi yetiştirmelisiniz.
4. Dene…
Okuma ve öğrenme sizi, koşulsuz ve acabasız bir deneme sürecine götürür. Tüm sanat dallarında, tüm sanatçılar için deneme sürecinin; deneysel çalışmalar yapma döneminin önemi çok iyi bilinir. Hatta sanat yaşamının tüm evrelerinde deneyimler hiç bitmez. Ama, doğal olarak başlangıç aşamasındaki deneme çalışmaları, çok daha önemlidir. Çünkü ilk üretimleriniz, sanata yakınlığınız ve yatkınlığınız konusunda ciddi birer göstergedirler. Çok fazla deneme yapmanız, sanat dalınızı daha iyi anlamanıza ve doğruya yönelmenize yardımcı olacaktır.
5. İrdele.
Deneme üretimlerinizin doğru ve objektif değerlendirilmesi çok önemlidir. Siz kendi kendinize bu objektifliği yakalayamazsınız. Çevrenizde, ya da uzağınızda, bilgi ve deneyimlerine inandığınız kişilerin en az birkaçından, çalışmalarınızla ilgili düşünce ve yorumlarını almanız size çok yararlı olacaktır. Günümüzün sosyal medya kolaylıkları ile sanal ortamlardaki belirsiz ve bilinçsiz paylaşım, beğeni ve yorumların sizi yanlış etkilemesine ve yanlış yönlendirmesine izin vermeyiniz. Yeterliğine inandığınız kişilerden bolca yorum ve eleştiri almaya çalışınız. En önemlisi de, kendi sanat anlayışınız doğrultusunda, gerçekçi irdelemeleri siz kendiniz yapın, yapmaya çalışın, bunları yazın ve güvendiklerinizle bu düşüncelerinizi paylaşın. Yapacağınız yanlışların faturasını danıştığınız insanlara çıkaramazsınız, “O böyle dedi!” diyerek yanlışınıza özür yaratamazsınız, yapıtlarınızda sizin imzanız olacaktır çünkü.
6. Üret.
Sanat yolculuğunda en önemli dönem; deneme, irdeleme ve üretim sürecidir. Denemelerinizi bolca, sıklıkla ve çok sayıda yapınız. Eğer deneme çalışmalarınızı doğru irdeleyemezseniz, eğer doğru eleştiri ve yorumlar alamazsanız, eğer kendi iç dünyanızda ruhsal doygunluk anlamında tatminler yaşamazsanız, doğru üretim yaptığınızı düşünmeniz zor olacaktır. Doğru üretim çalışmaları için, denemelerinizin objektif irdelenmesi gereklidir. Denemelerin amacı, doğruyu yaşayarak hissetmek, iyi ve güzel olana, başarıya ulaşmaktır. Üretim çalışmalarınızın, sanatı anladığınızın ve sanata yöneldiğinizin birer göstergesi olduğunu hissetmeli, bu doygunluğu içinizde ve ruhunuzda yaşamalısınız.
7. Geliştir.
Bütün yaptıklarınızı; araştırma, inceleme, okuma, öğrenme ve denemelerinizi her geçen gün geliştirmek zorundasınız. Her yaptığınızın dünden daha ileri boyutta olduğunu, bilginizin arttığını, denemelerinizin doğruya daha yakın olduklarını, üretimleriniz üzerinde yaptığınız irdelemelerin daha anlamlı ve daha doyurucu olduklarını ruhunuzla hissedebilmelisiniz. Varsa, bu olumlu hislerinizi, kendinizi geliştirdiğinizin ve doğru yolda olduğunuzun göstergesi olarak kabul etmelisiniz. Eğer, belirli bir deneme ve üretim süreci sonunda kendinizde doğru ve güzel gelişmeler, sanat boyutunda zengin ve derin ruhsallıklar, estetik duygular hissedemiyorsanız, sanatla ve sanata yolculuğunuzla ilgili olarak bir kez daha düşünmelisiniz.
8. Eleştir.
Sanata yolculukta eleştiri almak, eleştirmek ve özeleştiri yapmak çok, ama çok önemlidir. Üretim çalışmaları yaptığınız sanat dalında, sizinle aynı dönemde ve daha önce üretilmiş yapıtları çokça incelemeniz, irdelemeniz ve hatta eleştirmeniz gerekir. Yaptığınız bu eleştirileri, aynı ölçüde kendi çalışmalarınıza da özeleştiri olarak getirebilme olgunluğunu ve belki acımasızlığını gösterebilmelisiniz. Başka yapıtlara getirdiğiniz eleştirilerin doğruluklarını deneyimli sanatçılarla paylaşınız, yanlışlarınız varsa size gösterecek ve ciddi bir “anlama” eğitiminden geçmiş olacaksınız. İnsan, bildiği ve anladığı şey hakkında konuşur, yorumlar getirir ve eleştirir. Ya siz henüz, gerçekten, sanatı ve sanat yapıtlarındaki anlam derinliği ile ruhsal içeriği tam anlamadan eleştiri yapmaya kalkışırsanız? Aman dikkat, sizi en iyi kendiniz bilirsiniz.
9. Paylaş.
Çalışmalarınızı ve üretimlerinizi sanatçı çevrenizle paylaşın. Sanatçıların buluştuğu belirli adresler varsa, oraları sizin ikinci adresiniz olsun. Alacağınız, duyacağınız her farklı sanatsal düşünce, görüş ve yorum, sizin sanata yolculuğunuzu kolaylaştıracak ve katkı verecektir. Sanatla pek ilgisi olmayan kişilere çalışmalarınızı göstererek, ve “Nasıl olmuş?” gibi sorular sorarak, yetersiz kişilerin yanlış ve yanlı yorumlarını alma yanılgısına sakın düşmeyin. Çünkü, sanatla ilgisi olmayan çevreniz, bilinçsiz ve yanlı yorumlarıyla sanatsal çalışmalarınıza yarardan çok zarar verebilir, sizi yanlışa yönlendirebilir. Paylaşın, ama doğru kişilerle, en azından sanatla ilgisi olan, özellikle de aynı dalda çalışmalar yapmış deneyimli birileriye. Eğer bulabilir ve ulaşabilirseniz, çalışma yaptığınız sanat dalıyla ilgili ortamları çokça yaşamaya çalışın, sanatsal düşüncelerinize ciddi katkılar verecektir. Hele, ustalarla paylaşarak yorum ve eleştirilerini alabilirseniz, bu, sanat yaşamınıza ve sanatsal gelişiminize en büyük katkı olacaktır.
10. Sergile.
Yaptığınız tüm üretim çalışmalarınızı, hangi sanatsal gelişim sürecini yaşamış olursanız olunuz, bir ya da birkaç insanla değil, hatta birkaç sanatçıyla da değil, tüm kamuoyu ile, genel anlamda sanatseverlerle, sanat dünyasıyla paylaşmadıkça, yapıtlarınızın gerçek anlamını ve değerini anlayamazsınız. Siz kendiniz, sanat birikim ve deneyiminiz, altyapınız ne denli güçlü olursa olsun, yeterince objektif olamayabilirsiniz. Halka açık bir sanat galerisinde çalışmalarınızı mutlaka sergileme çabası içinde olun. Başta emeğinize ve daha da önemlisi kendinize bir saygı olarak, üretim çalışmalarınızı, yapıtlarınızı sanat dünyasıyla paylaşın, kendinize güvenin. Her sanatçının en azından ilk sergisi yanlışlarla dolu olabilir, bunu bilin ve cesur olmaya çalışın.
Yararlı olabilmek ümidiyle...
Mahmut Özturan